ดิลไทอะเซม (Diltiazem)

Diltiazem (ดิลไทอะเซม) เป็นยากลุ่มแคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์ (Calcium Channel Blocker) มีกลไกการออกฤทธิ์โดยช่วยไม่ให้หัวใจทำงานหนักเกินไปและช่วยให้หลอดเลือดขยายตัวมากขึ้นเพื่อเพิ่มการลำเลียงเลือดและออกซิเจนไปสู่หัวใจ ยานี้ใช้รักษาภาวะความดันโลหิตสูง ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะบางชนิด อาการเจ็บหน้าอก และอาจใช้รักษาโรคอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์

ยา Diltiazem มีข้อห้ามใช้และอาจเกิดผลข้างเคียงได้ ดังนั้น การใช้ยาควรภายใต้คำแนะนำของแพทย์และเภสัชกรเสมอ

เกี่ยวกับยา Diltiazem

กลุ่มยา	ยาแคลเซียมแชนแนลบล็อกเกอร์
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาความดันโลหิตสูง อาการเจ็บหน้าอก และภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ
รูปแบบของยา	ยาฉีด ยารับประทาน

คำเตือนในการใช้ยา Diltiazem

ควรอ่านคำเตือนต่อไปนี้ก่อนการใช้ยาดิลไทอะเซม

• แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยานี้ หากมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยาชนิดนี้ รวมถึงยาชนิดอื่น อาหาร หรือสารใด ๆ
• แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยานี้ หากมีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจชนิดรุนแรงอย่างกลุ่มอาการซิคไซนัสหรือหัวใจเต้นช้ากว่าปกติ (AV Block) มีภาวะหัวใจล้มเหลว ความดันโลหิตต่ำ ภาวะของเหลวสะสมในปอด เป็นโรคตับ หรือโรคไต
• แจ้งให้แพทย์ทราบหากกำลังใช้ยาชนิดใดก็ตาม เนื่องจากยามียาหลายชนิดที่อาจทำปฏิกิริยากับยานี้และก่อให้เกิดผลข้างเคียงหรือยามีประสิทธิภาพลดลง เช่น สมุนไพรเซนต์จอห์นเวิร์ต ยาไดจอกซิน ยาอะทีโนลอล ยาคาร์วีดิลอล ยาเมโทโพรลอล ยาโพรพราโนลอล และยาโซทาลอล เป็นต้น
• ไม่ควรขับรถ ใช้เครื่องจักร หรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้ความระมัดระวังในระหว่างใช้ยา เพราะยานี้อาจทำให้มีอาการง่วงซึมและเสี่ยงเกิดอันตรายได้
• หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ในระหว่างที่ใช้ยานี้
• หลีกเลี่ยงการลุกขึ้นยืนจากท่านั่งหรือท่านอนเร็วเกินไป ควรลุกขึ้นช้า ๆ เพื่อป้องกันอาการวิงเวียนศีรษะและเป็นลม
• ผู้ที่ตั้งครรภ์ วางแผนมีบุตร หรือกำลังให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์ถึงข้อดีและข้อเสียของการใช้ยานี้

ปริมาณการใช้ยา Diltiazem

ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยา ดังนี้

ความดันโลหิตสูง

ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณเริ่มต้นครั้งละ 90–120 มิลลิกรัม วันละ 2 ครั้ง เพิ่มปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 360 มิลลิกรัม/วัน
ผู้สูงอายุ รับประทานยาปริมาณเริ่มต้น 120 มิลลิกรัม/วัน โดยรับประทานวันละ 1 ครั้งหรือแบ่งรับประทานวันละ 2 ครั้ง อาจเพิ่มปริมาณยาอย่างระมัดระวังในกรณีที่มีอัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 50 ครั้ง/นาที

เจ็บหน้าอกจากหัวใจขาดเลือด

ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณเริ่มต้นครั้งละ 60 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง จากนั้นเพิ่มปริมาณเป็น 360 มิลลิกรัม/วัน หรือเพิ่มปริมาณสูงไม่เกิน 480 มิลลิกรัม/วัน
ผู้สูงอายุ รับประทานยาปริมาณเริ่มต้น 120 มิลลิกรัม/วัน โดยรับประทานวันละ 1 ครั้งหรือแบ่งรับประทานวันละ 2 ครั้ง อาจเพิ่มปริมาณยาอย่างระมัดระวังในกรณีที่มีอัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 50 ครั้ง/นาที

โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ

ผู้ใหญ่ ฉีดยาปริมาณเริ่มต้น 250 ไมโครกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม โดยฉีดยาเข้าทางหลอดเลือดเป็นเวลาประมาณ 2 นาที อาจฉีดเพิ่มหลังจากผ่านไป 15 นาที ในปริมาณ 350 ไมโครกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม

สำหรับผู้ป่วยหัวใจเต้นเร็วผิดปกติ (Atrial Flutter: AF) หยดยาเข้าหลอดเลือดดำปริมาณเริ่มต้น 5–10 มิลลิกรัม/ชั่วโมง อาจเพิ่มเป็น 5 มิลลิกรัม/ชั่วโมง หรือเพิ่มปริมาณไม่เกิน 15 มิลลิกรัม/ชั่วโมง และให้ยาต่อเนื่องเป็นระยะเวลาไม่เกิน 24 ชั่วโมง

การใช้ยา Diltiazem

ควรใช้ยาดิลไทอะเซมด้วยวิธีต่อไปนี้เพื่อความปลอดภัยในการใช้

• ใช้ยาตามฉลากและตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ไม่ใช้ยานี้ในปริมาณมากกว่า น้อยกว่า หรือติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์แนะนำ หากมีข้อสงสัยควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาเสมอ
• ห้ามหยุดใช้ยาเร็วกว่าที่แพทย์สั่ง เพราะอาจทำให้อาการแย่ลงได้
• ใช้ยานี้ให้ต่อเนื่องเพื่อการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูงสุด
• รับประทานยาโดยกลืนทั้งเม็ด ห้ามหัก บด หรือเคี้ยวยา หากผู้ป่วยไม่สามารถกลืนยาได้ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
• ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานเกรปฟรุตหรือน้ำเกรปฟรุตขณะใช้ยานี้ เพราะอาจทำปฏิกิริยากับยานี้และก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้
• ระหว่างที่ใช้ยา ผู้ป่วยต้องได้รับการตรวจความดันโลหิตและอัตราการเต้นของหัวใจเป็นประจำ
• ผู้ป่วยที่ใช้ยานี้รักษาความดันโลหิตสูงควรใช้ยาอย่างต่อเนื่องตามที่แพทย์สั่ง แม้จะมีอาการดีขึ้นแล้วก็ตาม
• การใช้ยาเป็นเพียงส่วนหนึ่งของแผนการรักษา ผู้ป่วยควรปฏิบัติตามคำสั่งแพทย์ในด้านการรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย หรือการใช้ยาอื่น ๆ อย่างเคร่งครัด
• ห้ามหยุดใช้ยานี้ด้วยตนเองโดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์ เพราะการหยุดใช้ยาอย่างกะทันหันอาจทำให้อาการแย่ลงได้
• หากสงสัยว่าตนใช้ยาเกินกว่าปริมาณที่กำหนด ควรแจ้งให้แพทย์ทราบทันที
• ควรเก็บยานี้ไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความร้อนและความชื้น
• ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรถึงวิธีเก็บยาและวิธีกำจัดยาที่ไม่ได้ใช้แล้วอย่างเหมาะสม

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Diltiazem

การใช้ยา Diltiazem อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ คัดจมูก ไอ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก ท้องเสีย อ่อนเพลีย มีผื่นขึ้น ผิวหนังแดง เป็นต้น หากอาการดังกล่าวไม่หายไปหรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์

หากเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงต่อไปนี้ ควรไปพบแพทย์ทันที

• อาการแพ้ยา เช่น ผื่น คัน หน้าบวม ลิ้นบวม คอบวม เวียนศีรษะรุนแรง หายใจลำบาก เป็นต้น
• เจ็บหน้าอก
• หัวใจเต้นช้า ใจสั่น
• หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก
• วิงเวียนศีรษะคล้ายจะหมดสติ
• ตับทำงานผิดปกติ อาจมีอาการบ่งชี้ เช่น เบื่ออาหาร คลื่นไส้ ปวดท้องส่วนบน อ่อนเพลีย มีเลือดออกหรือเกิดรอยช้ำได้ง่าย ปัสสาวะสีเข้ม อุจจาระสีซีด ดีซ่าน คัน เป็นต้น

นอกจากนี้ หากผู้ป่วยพบอาการผิดปกติใด ๆ เพิ่มเติม ควรรีบแจ้งให้แพทย์ทราบด้วยเช่นกัน